Trong kỷ nguyên chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence – AI) đang trở thành từ khóa quen thuộc, hiện diện trong mọi lĩnh vực của đời sống: từ y tế, giáo dục, tài chính cho đến nông nghiệp và giao thông thông minh. Đằng sau những hệ thống thông minh đó là sự kết hợp hài hòa giữa Toán học và Tin học – hai trụ cột khoa học tạo nên sức mạnh nền tảng của công nghệ hiện đại.
- Toán học – Linh hồn của trí tuệ nhân tạo
Nếu coi AI là một cỗ máy biết “suy nghĩ”, thì Toán học chính là bộ não giúp nó hiểu thế giới. Từ thời kỳ đầu của khoa học máy tính, Toán học đã đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng các mô hình và thuật toán. Các khái niệm như đại số tuyến tính, xác suất thống kê, giải tích và tối ưu hóa là nền móng cho việc huấn luyện và đánh giá các mô hình học máy (machine learning).
Ví dụ, đại số tuyến tính giúp mô tả và xử lý dữ liệu trong không gian nhiều chiều – nơi mỗi hình ảnh, âm thanh hay văn bản đều được biểu diễn dưới dạng vector.
Xác suất và thống kê lại cung cấp ngôn ngữ để máy tính “suy luận” từ dữ liệu không hoàn hảo, dự đoán xu hướng, hoặc nhận biết các mẫu ẩn bên trong tập dữ liệu khổng lồ.
Còn tối ưu hóa là công cụ không thể thiếu trong việc huấn luyện mô hình AI – quá trình giúp máy tính “học” sao cho sai số giữa dự đoán và thực tế là nhỏ nhất.
Nói cách khác, Toán học chính là nghệ thuật biến thế giới thực thành công thức và con số, giúp máy tính có thể hiểu, mô phỏng và dự đoán hành vi của con người và tự nhiên.
- Tin học – Trái tim vận hành của trí tuệ nhân tạo
Nếu Toán học là linh hồn của AI, thì Tin học chính là trái tim giúp AI hoạt động.
Chính nhờ Tin học, những công thức toán học khô khan được “thổi hồn” thành chương trình, ứng dụng và hệ thống thông minh phục vụ đời sống.
Lập trình, thuật toán, cấu trúc dữ liệu, cơ sở dữ liệu, mạng máy tính và điện toán đám mây – tất cả tạo thành nền tảng để AI vận hành trong thực tế. Những tiến bộ về năng lực tính toán và công nghệ lưu trữ dữ liệu trong vài thập kỷ qua đã giúp các mô hình AI phát triển vượt bậc: từ nhận diện khuôn mặt, xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP), đến xe tự hành và bác sĩ ảo.
Bên cạnh đó, Tin học còn mở rộng khả năng ứng dụng của AI vào nhiều lĩnh vực thông qua các công cụ lập trình như Python, R, TensorFlow hay PyTorch. Người làm AI không chỉ cần hiểu công thức, mà còn phải biết “lập trình hóa” chúng – biến lý thuyết thành giải pháp hữu ích.
- Khi Toán và Tin cùng nhau – AI bứt phá
Sức mạnh thực sự của trí tuệ nhân tạo đến từ sự kết hợp hài hòa giữa tư duy Toán học và kỹ năng Tin học. Toán học mang đến nền tảng lý thuyết, giúp con người hiểu sâu bản chất của dữ liệu và mô hình. Tin học lại cung cấp công cụ để triển khai, kiểm chứng và mở rộng các ý tưởng đó trên quy mô lớn.
Ví dụ, khi xây dựng một mô hình học sâu (deep learning), nhà nghiên cứu phải dùng kiến thức đại số tuyến tính để thiết kế mạng nơ-ron, giải tích để tính đạo hàm và lan truyền ngược, xác suất thống kê để ước lượng độ tin cậy, và Tin học để lập trình, huấn luyện mô hình trên GPU hoặc đám mây. Sự phối hợp nhịp nhàng này khiến Toán và Tin trở thành “cặp đôi quyền năng” không thể tách rời trong thế giới AI.
- Kết nối tương lai – Bước ra thế giới cùng Toán và Tin
Trong kỷ nguyên số, người thành công không chỉ giỏi lập trình hay giỏi Toán, mà phải biết kết hợp cả hai để tạo ra giá trị mới. Toán học giúp con người tư duy logic, phân tích vấn đề, còn Tin học giúp hiện thực hóa ý tưởng thành sản phẩm. Khi hai sức mạnh này hòa quyện, chúng ta có thể tạo nên những công nghệ thay đổi thế giới.
- Học Toán – Tin tại Khoa Công nghệ Thông tin, Trường Đại học Nguyễn Tất Thành
Hiểu được vai trò quan trọng của Toán và Tin trong công nghệ hiện đại, Khoa Công nghệ Thông tin – Trường Đại học Nguyễn Tất Thành đã và đang xây dựng chương trình đào tạo chú trọng phát triển năng lực tư duy Toán học gắn liền với kỹ năng lập trình ứng dụng.
Đặc biệt, sinh viên được tham gia các dự án thực tế, làm việc nhóm cùng giảng viên và doanh nghiệp trong các lĩnh vực như nhận diện hình ảnh, dự đoán xu hướng tiêu dùng, tối ưu vận tải, hay phân tích dữ liệu môi trường.
Nhờ đó, các bạn không chỉ hiểu “AI hoạt động như thế nào”, mà còn biết cách ứng dụng AI để giải quyết vấn đề thực tiễn – điều mà thị trường lao động đang tìm kiếm.
AI không còn là giấc mơ xa vời – nó bắt đầu từ những công thức trên bảng, những dòng mã trong phòng thí nghiệm, và niềm đam mê khám phá tri thức của sinh viên hôm nay. Toán và Tin – hai nửa tạo nên sức mạnh toàn diện của trí tuệ nhân tạo, và là hành trang vững chắc để mỗi sinh viên bước vào tương lai công nghệ.
Khoa Công nghệ Thông tin – Trường Đại học Nguyễn Tất Thành
Nơi ươm mầm thế hệ sáng tạo, kết nối Toán học và Tin học để chinh phục trí tuệ nhân tạo.
BM Khoa học cơ bản K. CNTT
fit@ntt.edu.vn
028 71080889
