fit@ntt.edu.vn
028 71080889
Năm 2025, lĩnh vực phát triển phần mềm sẽ chứng kiến những thay đổi gia tăng, bao gồm xu hướng ngôn ngữ lập trình ngày càng tăng và thực hành kỹ thuật bền vững, trong khi kiến trúc nguyên khối (monolithic) có thể trở lại được ưa chuộng.
Christopher Tozzi, Nhà phân tích công nghệ
Năm 2025 sẽ mang đến điều gì cho ngành phát triển phần mềm và các lập trình viên?
Câu trả lời tổng quát có lẽ là: “vẫn sẽ tiếp tục như cũ.” Các lập trình viên sẽ tiếp tục làm những công việc vốn đã quen thuộc — thiết kế, triển khai, kiểm thử và cải tiến phần mềm. Không có thay đổi mang tính cách mạng nào đang diễn ra trong thế giới lập trình.
Tuy nhiên, khả năng cao là chúng ta sẽ chứng kiến một số chuyển dịch nhẹ về trọng tâm và phương pháp trong năm tới. Dưới đây là sáu xu hướng được dự đoán sẽ ảnh hưởng đến ngành phát triển phần mềm vào năm 2025.
- Sự thay đổi trong việc sử dụng ngôn ngữ lập trình
- Đầu tư ngày càng tăng vào kỹ thuật phần mềm bền vững
- Tập trung vào tác động của AI đối với bảo mật chuỗi cung ứng phần mềm
- Giảm sử dụng kiến trúc Microservices
- Giảm cường điệu xung quanh sự phát triển có sự hỗ trợ của AI
- Lập trình viên có bằng cấp chính quy sẽ có lợi thế trên thị trường việc làm
- Sự thay đổi trong việc sử dụng ngôn ngữ lập trình
Những biến động ngắn hạn về mức độ phổ biến của các ngôn ngữ lập trình khác nhau là phổ biến. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, một số xu hướng dài hạn về ngôn ngữ lập trình đã bắt đầu ổn định, và những xu hướng này có khả năng sẽ ảnh hưởng đến sự lựa chọn ngôn ngữ của các lập trình viên vào năm 2025.
Ví dụ, Rust đang gia tăng mạnh mẽ về mức độ phổ biến, và năm 2025 có thể sẽ là thời điểm ngôn ngữ này thực sự khẳng định vị thế của mình. Trong khi đó, những ngôn ngữ từng phổ biến như PHP được dự đoán sẽ tiếp tục giảm sút về mức độ sử dụng. Ngay cả Java cũng đang có triển vọng không chắc chắn trong dài hạn, do những hạn chế như cú pháp dài dòng và tốc độ thực thi tương đối chậm.
- Đầu tư ngày càng tăng vào kỹ thuật phần mềm bền vững
Tính bền vững đã là một chủ đề nóng trong ngành CNTT suốt nhiều năm qua. Tuy nhiên, cho đến nay, phần lớn sự quan tâm đến việc làm cho tài nguyên CNTT trở nên bền vững hơn vẫn tập trung vào các thực hành như đầu tư vào phần cứng “xanh” và sử dụng năng lượng tái tạo cho các trung tâm dữ liệu.
Tuy nhiên, cách mà các lập trình viên thiết kế, triển khai và phân phối ứng dụng cũng có thể ảnh hưởng đến lượng năng lượng mà các ứng dụng tiêu thụ — và theo đó, ảnh hưởng đến tính bền vững. Khái niệm “kỹ thuật phần mềm bền vững” không hoàn toàn mới, nhưng nhiều khả năng sẽ trở nên quan trọng hơn trong năm tới, khi các doanh nghiệp tìm kiếm thêm giải pháp để giảm lượng khí thải carbon của mình.
- Tập trung vào tác động của AI đối với bảo mật chuỗi cung ứng phần mềm
Việc tập trung vào các rủi ro an ninh trong chuỗi cung ứng phần mềm (tức là các rủi ro bắt nguồn từ phần mềm bên thứ ba, chứ không phải từ mã do doanh nghiệp tự viết) cũng không còn là một chủ đề mới. Tuy nhiên, trong vài năm gần đây, những loại thách thức mới về an ninh chuỗi cung ứng phần mềm đã xuất hiện, đặc biệt là do việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI).
Một ví dụ là “ảo giác gói” (package hallucination) — hiện tượng xảy ra khi một mô hình AI tạo ra đoạn mã có chứa các phụ thuộc phần mềm không có thật. Nếu các tác nhân xấu tạo ra những gói độc hại trùng tên với các phụ thuộc hư cấu đó, thì sẽ tồn tại nguy cơ mã độc bị chèn vào chuỗi cung ứng phần mềm.
Khi bước sang năm mới, các lập trình viên phần mềm sẽ phải đối mặt với áp lực ngày càng lớn trong việc nhận thức và cảnh giác với những rủi ro trong chuỗi cung ứng phần mềm do AI gây ra, như các trường hợp đã nêu ở trên.
- Giảm sử dụng kiến trúc Microservices
Trong khoảng một thập kỷ qua, kiến trúc microservices — tức là mô hình phần mềm phân tách ứng dụng thành các dịch vụ riêng biệt — đã trở nên cực kỳ phổ biến trong phát triển phần mềm. Tuy nhiên, microservices cũng có những điểm yếu rõ rệt, chẳng hạn như làm gia tăng độ phức tạp. Đã có những lập luận — và chúng tôi cũng từng đưa ra — cho rằng kiến trúc nguyên khối (monolith) đang có cơ hội quay trở lại, và năm 2025 có thể chính là thời điểm điều đó xảy ra.
Đừng mong chờ microservices sẽ biến mất — chúng sẽ không biến mất, bởi vẫn mang lại nhiều lợi ích quan trọng trong một số trường hợp sử dụng. Tuy nhiên, trong năm tới, ngày càng nhiều lập trình viên sẽ nhận ra rằng microservices không phải lúc nào cũng là lựa chọn kiến trúc tối ưu.
- Giảm cường điệu xung quanh sự phát triển có sự hỗ trợ của AI
Khi các công cụ lập trình hỗ trợ bởi AI như Copilot ra mắt vài năm trước, chúng đã tạo ra bước ngoặt lớn cho giới lập trình viên. Khả năng tạo ra mã chất lượng tương đối cao và đáng tin cậy chỉ trong vài giây đã giúp tiết kiệm một lượng thời gian khổng lồ.
Tuy nhiên, khi bước vào năm 2025, lập trình hỗ trợ bởi AI không còn là điều mới mẻ nữa; nó đã trở thành chuyện thường ngày, và phần lớn các nhóm phát triển phần mềm hiện nay đều đang sử dụng công cụ này một cách rộng rãi.
Điều đó có nghĩa là trong năm mới, AI sẽ không còn mang lại cảm giác như một công nghệ mang tính cách mạng trong phát triển phần mềm. Nó vẫn sẽ đóng vai trò quan trọng, nhưng việc sử dụng các công cụ lập trình hỗ trợ bởi AI sẽ không còn là dấu hiệu cho thấy nhóm phát triển của bạn đang dẫn đầu xu hướng.
- Lập trình viên có bằng cấp chính quy sẽ có lợi thế trên thị trường việc làm
Cho đến vài năm trước, việc thành công trong sự nghiệp phát triển phần mềm mà không có bằng đại học vẫn còn tương đối dễ dàng. Chỉ cần hoàn thành một khóa học lập trình cấp tốc (coding bootcamp) hoặc tự học viết mã thường cũng đủ để có được một công việc lập trình khá ổn.
Tuy nhiên, các đợt sa thải và việc chuyển việc làm công nghệ ra nước ngoài đã khiến thị trường lao động trong ngành phần mềm trở nên cạnh tranh hơn rất nhiều. Trong năm 2025, những lập trình viên có bằng cấp đại học trong ngành phát triển phần mềm hoặc các lĩnh vực liên quan chặt chẽ được dự đoán sẽ có lợi thế rõ rệt hơn khi cạnh tranh cho các vị trí việc làm.
ThS. Sử Nhật Hạ
Sưu tầm: itprotoday
